Prawdopodobnie większość z nas widziała chociaż jeden odcinek serialu Columbo . Ten klasyczny kryminał kręcony był przez dziesięciolecia, od 1968 z dłuższą przerwą do 2003 r. Nawet jeśli jakimś zrządzeniem losu, ktoś nie zobaczył żadnego odcinka, to jednak kojarzy chociażby tytułowego bohatera granego przez Petera Falka. Postaci o osobliwym spojrzeniu (aktor miał tylko jedno prawdziwe oko, drugie stracił w dzieciństwie na skutek siatkówczaka), wymiętym płaszczu oraz genialnym umyśle. W ciągu dziesięcioleci emisji serialu, przemaszerowało przez niego mnóstwo znanych aktorów, muzyków oraz reżyserów. W śród nich m.in. Johnny Cash w odcinku Łabędzi śpiew , Leslie Nielsen w Wyczekującej kobiecie , Martin Sheen w Piękna lecz zabójcza czy matka Gwyneth Paltrow – Blythe Danner w Czarnej etiudzie . Nawet Steven Spielberg , 4 lata przed nakręceniem Szczęk , wyreżyserował jeden odcinek – Morderstwo z książki.
Nie wiem czy wiecie, ale serial ten wykorzystywał pewną, rzadko spotykaną strukturę fabuły kryminalnej nazwaną, właśnie po fenomenie Columbo – howcatchem ( How To Catch Them). Co to oznacza? W tradycyjnej formie kryminału, analogicznie nazwanego whodunit (Who [has] done it?), zachęca się widza/czytelnika do rozwiązania zagadki wraz z detektywem. Jesteśmy przez to w niekorzystnej sytuacji poznawczej ponieważ bohater wie więcej niż my. Howcatchem odwraca tę sytuację, zbrodnia i jej sprawca są nam znani od początku, a historia koncentruje się głównie na postaci detektywa i jego metodach rozwiązywania zagadek. Nie jest to oczywiście nic nowego ponieważ za pierwszy utwór w takiej konwencji uchodzi zbiór opowiadań, Richarda A. Freeman „Śpiewająca kość” z 1912 r., jednak dopiero serial Columbo, pokazał jaki potencjał może kryć się w osobliwym formacie howcatchem.
67 odcinków Columbo + dwa piloty dostępne w Czytelni XVII Przykładowe filmy i serial howcatchem dostępne w Bibliotece:
Lina – 1948 r., reż. Alfred Hitchcock
M jak morderstwo – 1954 r., reż. Alfred Hitchcock
Kto wrobił królika Rogera – 1988 r., reż. Robert Zemeckis
Słaby punkt – 2007 r., reż. Gregory Hoblit
Na noże – 2019 r., reż. Rian Johnson